در انتظار زمان بمان، هر چیزی در زمان خود رخ می دهد.
طراحی UI/UX یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد در زمینه طراحی سایت و اپلیکیشن است. این دو نوع طراحی معمولا در کنار یکدیگر به کار برده میشوند و تعریف و توصیف جداگانه برای هرکدام از آنها معمولا کار دشواری به نظر میرسد. با این حال همانا تفاوتهایی باهم دارند و دانستن این تفاوتها بسیار مهم است و باید قوانین و اصول هریک به تنهایی و به شکل دقیق و کامل رعایت شود تا یک سایت بتواند هم کاربری آسان برای کاربران تامین کند و هم طراحی ظاهری زیبا و منطقی داشته باشد. در ادامه این مقاله تعریف طراحی UI/UX ارائه خواهد شد و اصول مورد نیاز برای طراحی هریک شرح داده خواهد شد. همچنین تفاوت UI و UX بیان میشود و ابهامات احتمالی ذهنی شما برطرف میشود.
طراحی UI همان رابط گرافیکی یک اپلیکیشن و وبسایت است. به طور کلی رابط کاربری شامل تمامی مواردی میشود که کاربر به هنگام مراجعه به وبسایت با آنها تعامل دارد. این موارد عبارتند از تصاویر، فیلدهای ورودی متن، طرحبندی صفحات، انتقالها، مواردی که کاربر بر روی آنها کلیک میکند و... . به عبارتی دیگر تمامی المانهای بصری و انیمیشنها باید به صورت تخصصی طراحی شوند.
طراحان UI و آژانسهای طراحی UI/UX وظیفه انجام این کار را بر عهده دارند. آنها باید از مهارت کافی برخوردار باشند و پروسه طراحی را برنامهریزی کنند. باید بتوانند تمامی المانهای بصری مانند رنگ، عرض خطوط، فرمت و فونت متن و شکل دکمهها را به صورت ایدهآل انتخاب کنند. طراحیUI اگر به صورت حرفهای انجام شود، میتواند احساس کاربر را به هنگام مواجهه با فضای وبسایت تحت تاثیر خود قرار دهد.
طراحان UI همان طراحان گرافیک هستند و طبیعتا باید توجه ویژهای به فاکتور زیباییشناسی داشته باشند. آنها باید از هماهنگی و تطابق تمامی محرکها و عناصر بصری وبسایت با هدف، ماموریت و شخصیت مجموعه تجاری اطمینان حاصل نمایند.
طراحی UX به طور مستقیم به تجربه کاربر از تعامل با وبسایت بستگی دارد. همه چیز تحت تاثیر نحوه تعامل و احساسی که در کاربر به هنگام ارتباط با وبسایت ایجاد میشود، خواهد بود. سخت، پیچیده و یا آسان بودن ارتباط تعیینکننده است. میزان منطقی بودن اپلیکیشن و وبسایت و میزان توانایی در انجام وظایفی که کاربر به دنبال آن است، بسیار مهم است. میتوان گفت میزان رضایت کاربران از طراحی UX ارتباط مستقیمی با عناصر رابط کاربری که طراحان UI ایجاد کردهاند دارد.
بنابر آنچه گفته شد، یکی از دغدغههای اساسی طراحان UX رابطهای کاربری یک اپلیکیشن است. به دلیل ارتباط تنگاتنگ طراحی UI/UX اغلب افراد در تشخیص تفاوت میان این دو مورد سردرگم میشوند، اما توجه داشته باشید که طراحان UI وظیفه طراحی و زیباسازی ظاهر رابطهای کاربری را دارند و طراحان UX به دنبال بهبود میزان کیفیت نحوه عملکرد رابطهای کاربری هستند.
طراحان UX، ساختار و عملکرد را تعیین میکنند. چگونگی سازماندهی رابطهای کاربری و ارتباط بخشهای مختلف وبسایت با یکدیگر را بررسی میکنند و از این طریق سعی میکنند تا تجربه خوبی را برای کاربران رقم بزنند. اگر کلیت یک اپلیکیشن یا وبسایت پیچیده به نظر برسد و دارای عناصر اضافی بدون کاربرد باشد، بازدیدکنندگان احساس بدی خواهند داشت. طراحان UX برای اجتناب از این موضوع تمامی تلاش خود را به کار میگیرند. همچنین طراحان UX برای دریافت بازخورد کاربران، رندر وایرفریم رابطهای کاربری را ایجاد میکنند و درک کاملی از نحوه تعامل کاربران با وبسایت به دست میآورند.
به طور خلاصه طراح UI بر ظاهر رابطهای کاربری متمرکز است و طراح UX در خصوص نحوه عملکرد رابطهای کاربری برنامهریزی میکند. بنابراین میتوان گفت این دو در راستای یکدیگر کار میکنند و از نزدیک با هم مشارکت خواهند داشت. تیم طراحان UX نحوه هدایت و میزان دسترسی کاربران به اطلاعات مورد نیازشان از طریق رابطهای کاربری را مورد بررسی قرار میدهند و طراحان UI به دنبال ایجاد یک ظاهر جذاب و مطلوب برای تمامی المانهای بصری هستند.
برای مثال اگر در مرحلهای از پروسه طراحی تصمیم به افزودن دکمههای اضافی در صفحه نمایش گرفته شود، نحوه سازماندهی و آرایش دکمهها، شکل و حتی اندازه آنها نیز دار تغییر خواهد شد. در این میان طراحان UX به دنبال یک چیدمان ایدهآل برای دکمهها خواهند بود و طراحان UI یک ظاهر زیبا برای چیدمان جدید ایجاد میکنند. هدف از همکاری طراحی UI/UX با یکدیگر اطمینان از رعایت فاکتور زیباییشناسی و عملکرد موثر رابط کاربری که در نهایت ارائه میشود، خواهد بود.
تحقیق در طراحی UI/UX بسیار حائز اهمیت است؛ طراحان UI و UX باید بتوانند اطلاعات خوب و کاربردی را جمعآوری نموده و آنها را در راستای ایجاد یک طرح مناسب به کار بگیرند. هدف از تحقیق در طراحی UI/UX جمع آوری تمامی آن چیزی است که مخاطبین هدف به دنبال آن هستند. طراحان سایت باید دیدگاه مناسبی از میزان انتظارات کاربران از وبسایت داشته باشند. پروسه تحقیق شامل جلساتی در خصوص قابلیت استفاده از اطلاعات جمعآوری شده خواهد بود. در این جلسات میزان تعامل کاربران واقعی با نمونههای آزمایشی طرحهای بصری و عملکرد آنها مورد بررسی قرار میگیرند. پس از این جلسات و دریافت بازخورد مخاطبین، طراحان میفهمند که در مسیر درست حرکت میکنند یا نیاز است تغییرات در رویکرد کاری خود ایجاد نمایند.
این فرآیند شامل تولید رندرهای وایر فریم به منظور سنجش میزان تعامل کاربر با نمونههای آزمایشی و همچنین تستهای A/B به منظور بررسی احساس کاربر نسبت به ظاهر رابط خواهد بود. پس از انجام این فرآیند میتوان تشخیص داد که کاربران کدام یک از المانها را ترجیح میدهند.
در تمامی موارد، انجام تحقیقات به منزله راهنمایی برای گامهای بعدی طراحان سایت خواهد بود. در نهایت فراموش نکنید، اطلاعاتی که متخصصین طراحی UI/UX به دنبال آن هستند، بسیار متفاوت از یکدیگر خواهند بود.
طراحان رابط کاربری باید از تطابق زبان بصری با نوع اپلیکیشنی که به دنبال طراحی آن هستند، اطمینان حاصل نمایند. آنها باید بتوانند انتظارات مخاطبین هدف را به درستی پیشبینی نمایند. برای مثال اگر قصد دارید یک اپلیکیش یا وبسایت در مورد سفر طراحی کنید، باید در خصوص چگونگی توسعه سایر انواع مشابه در این زمینه تحقیق کنید. باید علل محبوبیت یا عدم محبوبیت و عملکرد ضعیف سایر اپلیکیشنهای مشابه را به دقت بررسی کنید. به عبارتی میتوانید با تکرار نکردن اشتباهات آنها، یک طراحی ایدهآل و کاربردی برای وبسایت خود به ارمغان آورید.
برای مثال ممکن است در طی پروسه تحقیق به این نتیجه برسید که کاربران به آیکونهای برجسته بیش از اشکال بولد شده علاقمند هستند و با آنها راحتتر ارتباط برقرار میکنند. بنابراین بهتر است به هنگام طراحی اپلیکیشن خود این نکته را به یاد داشته باشید و از آن غافل نشوید.
ریسک نکنید! مشخصا انتخاب دقیق و با جزئیات زیباییشناسی بر عهده طراحان UI است، اما قوانین کلی و میزان انطباق آن با انتظارات کاربران نباید نادیده گرفتهشوند. تمامی طراحان UI به دنبال ارائه یک طرح برجسته و به یاد ماندنی هستند، اما تمامی المانهای بصری باید در ارتباط با میزان درک و هدف مخاطبین هدف طراحی شوند.
طراحی UX شدیدا تحت تاثیر انتظارات کاربران است. به عبارتی دیگر تمامی تجارب و نحوه تعامل کاربران با برنامههای مختلف، در تعیین میزان انتظارات آنها از نحوه عملکرد یک وبسایت و برنامه تعیینکننده است. اگر یک طراح UX به خوبی تحقیق نکند، ممکن است نحوه تعامل رابطهای کاربری و عملکرد آنها را طوری طراحی کند که بسیار منطقی و عقلانی به نظر برسد، اما تمامی انتظارات معمول کاربران را نادیده بگیرد. این میتواند بزرگترین اشتباه یک طراح UX باشد! فراموش نکنید که اگر نوع رفتار و عملکرد رابطهای کاربری پیچیده بوده و با تصویر ذهنی کاربران بسیار متفاوت باشد، باعث دلسردی آنها شده و تجربه بسیار بدی را برای آنها رقم میزند. این موضوع میتواند یک دیدگاه منفی نسبت به وبسایت شما ایجاد کند که قطعا بزرگترین دشمن کسبوکارتان خواهد بود.
اگر یک طراح UX به دنبال ایجاد تغییر است و تصمیم دارد کاری متفاوت با انتظارات مخاطبین هدف را انجام دهد، قطعا باید یک دلیل قوی و قانعکننده برای انجام آن داشته باشد، در غیر این صورت شکستن عادات رایج و مرسوم یک اشتباه جبران ناپذیر خواهد بود.
برای مثال عموما مردم انتظار دارند با دوبار کلیک بر روی یک فایل آن را باز کنند و انتخاب کنند. این یک رفتار مرسوم است که از زمان پیدایش رابطهای کاربر گرافیکی وجود داشته است و تغییر این عادت کار آسانی نیست.
همانطور که پیش از این نیز بیان کردیم، طراحی UI/UX نیازمند تحقیقات، اطلاعات و مهارتهایی کاملا متفاوت از یکدیگر هستند! اما حضور آنها در کنار یکدیگر و همکاری آنها با هم برای تحقق اهداف وبسایت و موفقیت آن ضروری است. یک ظاهر زیبا، نمیتواند باعث نادیده گرفتهشدن گیجکننده بودن و میزان پیچیدگی یک رابط کاربری که موجب سردرگمی بازدیدکنندگان شدهاست، شود. در عین حال یک رابط کاربری با عملکرد ایدهآل و بدون جذابیت بصری، نمیتواند احساس خوبی در مخاطب ایجاد نموده و تجربه خوبی برای او رقم بزند. بنابراین طراحی UI/UX باید به صورت هماهنگ، در راستای یکدیگر و مطابق با انتظارات کاربر، انجام پذیرد. یک طراحی UI/UX اصولی و حرفهای میتواند نتایج شگفتانگیزی را برای مجموعه شما رقم بزند.
در این مطلب با طراحی UI/UX آشنا شدیم و دانستیم که این دو معیار به شکل مستقیم ارتباط کاربرا با وبسایت یا اپلیکشن ما را تعیین میکنند. UI رابط گرافیکی سایت بوده و جنبههای ظاهری را تعیین میکند و UX نیز مدل ارتباط کاربر با سایت یا اپلیکیشن را مشخص میکند. بنابراین بسیار مهم است که برای ارتباط بهتر با مخاطب، به طراحی UI و UX به میزان کافی دقت داشته باشید. برای گرفتن نتیجه بهتر، توصیه می-شود که طراحی این بخشها را به متخصصین طراحی UI/UX سپرده و از تجربیات آنها استفاده نمایید.