در انتظار زمان بمان، هر چیزی در زمان خود رخ می دهد.

اگر شرکتی بخواهد در اینترنت حضور و تأثیرگذاری کافی داشته باشد، باید برای برند خود هویت دیجیتال بسازد. از وجهه بصری و ظاهری برند گرفته تا جایگاه آن در موتورهای جستجو و حتی شخصیت و فلسفه ایجاد آن، همگی جزئی از هویت دیجیتال برند هستند. همچنین اگر برندی به بلوغ کافی در فضای غیردیجیتال رسیده، میتواند با ورود به عرصه اینترنت، هویت خود را در فضای مجازی از نو شکل دهد. در هر دو صورت، هدف یکی است: پاسخگویی به نیاز مصرفکننده و یا، به طور خاص، مخاطب هدف شرکت.
فارغ از کارکرد صفحات وب و بنرهای تبلیغاتی، هویت دیجیتال برند پایهی توسعه بازاریابی آنلاین شرکتها، مدیریت آنها در شبکههای اجتماعی، استفاده از ابزار تجارت الکترونیک، تسهیل خدمات با برنامههای موبایل و تسریع ارتباطات از طریق آگهیهای خبری است.

تعریف هویت دیجیتال برند
شاید شما هم از کسانی باشید که نام خود را در گوگل یا سایر جستجوگرها سرچ کرده باشید. در نتیجه آن، یک سری اطلاعات از ما به دست میآید که زمانی آن را منتشر کردهایم. همچنین شاید محتوایی در مورد شما که توسط دیگران منتشر شده (تصاویر، ویدئوها، بلاگها، نقل قولها و...) برایتان نمایش داده شود. در هر صورت، ممکن است تصویری که از ما منتشر میشود برایمان خوشایند باشد یا نباشد.
با این تعاریف، هویت دیجیتال برند (Digital Brand Identity) عبارت است از وجههای که محتواهای متنی، تصاویر، ویدئوها و سایر مطالب انتشاری یک برند در اینترنت، از آن نشان میدهند. این هویت ممکن است با آنچه واقعیت موجود است، متفاوت باشد و کاملاً به شیوهی انتشار و ابراز وجود یک کسبوکار در فضای مجازی وابسته است.
مهمترین عناصر هویت دیجیتال برند
این هویت دیجیتال از یک سری عوامل با منشاء متفاوت تشکیل شده است که مهمترین آنها عبارتند از:
• محتوای دیجیتال: تصاویر در شبکههای اجتماعی، ویدئوهای موجود در وبسایت Vimeo، سیمنارهای ایجاد شده در قالب اسلاید در نرمافزار PowerPoint، اسناد یا محتوای منتشر شده در اینترنت، وبسایت شخصی، وبلاگها و...
• مخاطبان: تعداد دوستان، مخاطبان حرفهای، دنبالکنندگان و دنبالشوندگان
• شیوه ارتباط و لحن استفاده شده توسط برند: نحوه پاسخدهی به سوالات، شبهات و... نیز در تشخیص هویت برند تأثیرگذار است.
• آدرسهای ایمیل
• پیامرسانها: واتساپ (WhatsApp)، مسنجرها و...
ضمناً افرادی نیز هستند که تازه به شبکههای اجتماعی پیوستهاند و ممکن است نگران افشای اطلاعات خود باشد؛ در این زمینه لازم است بدانیم که رسانه اجتماعی، به خودی خود، نگرانی ندارد، و تنها کافی است شیوه صحیح استفاده از آن را بلد باشیم.
اگر مدیریت فضای مجازی ما به صورت تخصصی یا به دست کارشناسان امر صورت گیرد، هیچگونه نگرانی از بابت حضور در اینترنت برای شخص ما یا برندمان وجود نخواهد داشت.

چرا هویت دیجیتال برند مهم است؟
اما به راستی چرا هویت دیجیتال برند اهمیت دارد؟ برخی آمارها حاکی از آنند که از هر دو شرکت در دنیا، یک مورد در اینترنت حضور دارد؛ این حضور یا به صورت رسمی (دارای وبسایت و نمایه شبکههای مجازی) است و یا در پیامها و نظرات کاربران به آن اشاره میشود.
امروزه رسانههای دیجیتال کانون تجمع و ارتباط انسانها با یکدیگر هستند. شاید برایتان جالب باشد که طبق آخرین آمارها، روزانه بیش از 3.5 میلیارد جستجو در سایت گوگل انجام میشود و در حال حاضر، بیش از 4 میلیارد نفر در شبکههای اجتماعی مختلف، عضویت و فعالیت دارند. با این احتساب، حضور گسترده و رو به رشد ساکنین کره زمین در اینترنت، خود انگیزه و دلیل بزرگی برای فعالیت و تبلیغ کسبوکارها در آنجاست.
جدای از تعدد جمعیت فضای مجازی، بهره بردن از هویت دیجیتال و راهاندازی بازاریابی آنلاین به تسریع ارائه خدمات، فروش محصولات، جذب مشتری در ابعاد گسترده و با سرعت بالا، تسهیل انجام تراکنشهای مالی و به طور کلی، ارتباط سادهتر با مشتریان و مخاطبان منجر خواهد شد.
پس کسبوکاری که در عصر حاضر در اینترنت حضور ندارد محکوم به رشد کند، دشوار و هزینهبر است. به علاوه، از اعتبار به مراتب کمتری نسبت به رقبای خود برخوردار خواهد بود.
ایجاد هویت دیجیتال برند
اما هم اکنون ممکن است این سوال برای مخاطب ایجاد شود: آیا هرگونه حضوری در فضای مجازی و اینترنت، به سود، فروش و شناختهشدن بیشتر یک برند میانجامد؟ پاسخ ساده است: خیر! بیشک حضور برندها در فضای مجازی و ساخت یک هویت دیجیتال، نیاز به عملیات کارشناسیشده و تخصصی دارد، تا بتواند سود و منفعت بیشتر یک کسبوکار را به همراه داشته باشد.
دو پیشنیاز اساسی
قبل از هرگونه اقدام برای ساخت هویت دیجیتال، نیاز است که یک شرکت دو مورد را در نظر داشته باشد؛ ابتدا میبایست بر طراحی قابل دسترس و شفاف تمرکز کرد؛ به گونهای که کاربران به راحتی به آن دسترسی پیدا کرده و اطلاعات لازم در خصوص خدمات یا محصولات را کسب کنند.
نکته دوم، انسجام در طراحی هویت است؛ تصاویر و پیامهای ارائه شده به کاربران باید با فلسفه و منطق صحیح طراحی شوند، به گونهای که تمامی عناصر هویتی یک برند به صورت واحد به یک مسیر و حرف منتهی شوند؛ این مسیر باید همان باشد که کاربر در فضای غیرمجازی از تبلیغات یک برند مشاهده میکند.

گامهای اصلی
کسبوکاری که که در شبکههای اجتماعی (و به طور کلی اینترنت) حضور دارد و به دنبال تقویت یا ساخت هویت دیجیتال برند خود است، باید گامهای زیر را در این مسیر بردارد:
1- توجه کافی به محتوای منتشرشده در فضای مجازی: از مطالب سایت گرفته تا پستهای شبکههای اجتماعی و پاسخ به نظرات مخاطبان، همه و همه باید تحت نظارت دقیق کارشناسان فضای مجازی و دیجیتال مارکتینگ باشند تا از طریق محتوای منتشرشده هیچگونه خللی به اعتبار برند وارد نشود. محتوا باید دارای کیفیت لازم و مبتنی بر ارزش-های برند باشد.
2- فعال بودن در فضای مجازی: به یاد داشته باشید این فعالیت باید برنامهریزی شده باشد. هم باید به زمان اختصاص داده شده به آن توجه کرد (کم یا زیاد نباشد) و هم باید نوع فعالیت را بوسیله کارشناسان امر معین کرد. برای مثال، در این مقاله در خصوص مدیریت شبکههای اجتماعی توضیحاتی را ارائه کردهایم.
3- دستهبندی محتوای دیجیتال: این کار باید با توجه به سلایق و علایق کاربران و گروههای موجود در جامعه باید محتوا تقسیمبندی شود و به طور کلی به نیاز هر قشر توجه شود.
4- استفاده از سامانه پاسخدهی خودکار به کاربران: این راهکار به ویژه در خصوص نظرات در سایت و ایمیلهای ارسالی کاربران مؤثر است و باعث سرعت بخشیدن به روند پاسخگویی میشود.
5- تحلیل عملکرد رقبا: رقبای یک کسبوکار همیشه نمونههای خوبی برای کسب عبرتها در فضای مجازی هستند. میتوان با تحلیل عملکرد رقبا در فضای مجازی و آسیبشناسی رفتاری آنان، فعالیت بهتری را برای یک برند در اینترنت رقم زد.
6- ارزیابی عملکرد برند در فضای مجازی: پس از یک دوره زمانی فعالیت در اینترنت، بیشک باید عملیات نظارت و تحلیل نحوه ارتباط برند با مشتریان و مصرفکنندگان در فضای مجازی، توسط نیروههای خبره ارزیابی، و نقاط ضعف و قوت آن طی گزارشی مدون مشخص شوند. این اقدام برای حفظ اعتبار آنلاین و هویت دیجیتال برند ضروری است.
تفاوت هویت دیجیتال برند و اعتبار آنلاین
در کنار هویت دیجیتال، مفهومی به نام «اعتبار آنلاین» (Online Reputation) نیز در علم بازاریابی وجود دارد. اگرچه گاهی این دو مفهوم با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند، اما در حقیقت با یکدیگر تفاوت ویژهای دارند.
-هویت دیجیتال برند آن وجههای است که محتواهای منتشرشده و کنترلشده یک برند در اینترنت از آن منعکس میکنند. طراحی وبسایت، ظاهر نمایههای شبکههای اجتماعی، لحن بیان و عبارات استفاده شده در ارتباط با مخاطبان و... از مواردی هستند که هویت دیجیتال برند را مشخص میکنند.
- اعتبار آنلاین برند در واقع نظر و بازخوردی است که از طریق مخاطبان حاضر در فضای مجازی درباره یک برند منتقل میشود. این عامل الزاماً مساوی با واقعیت موجود نیست و کاملاً به طرز نگاه و عقیده کاربران وابسته است. بنابراین، برندها چندان کنترل مستقیم بر این عامل ندارد. (بجز مواردی مثل عدم تایید نظرات، مسدود کردن کاربر و...)

عوامل تهدیدکننده اعتبار آنلاین
در کنار فرصتهای بسیاری که هویت دیجیتال برند و اعتبار آنلاین برای کسبوکارها ایجاد میکند، این دو مورد با چالشها و خطارتی نیز روبرو است. برخی از این تهدیدات احتمالی عبارتند از:
• جعل هویت دیجیتال: ممکن است برخی به نام یک برند و به صورت جعلی به ارسال ایمیل به کاربران بپردازند.
• اشغال دامنه سایت: ممکن است برخی دامنه سایت یک برند را به نام خود ثبت کنند.
• حملات سایبری: این موارد ممکن است باعث از بین رفتن سایت یک برند و دادههای موجود در آن شوند.
• افشای اطلاعات محرمانه: منظور هک سایت و دزدی اطلاعات از آن و منتشرکردن به صورت غیرقانونی در اینترنت است.
• نظرات غیرواقعی و منفی: برخی با ارائه نظرات منفی و غیرواقعی در مورد محصولات و خدمات مربوط به یک برند، ممکن است به اعتبار آنلاین ضربات و خسارات بسیاری وارد کنند.
• نقض مالکیت معنوی: ممکن است برخی با کپیبرداری غیرمجاز از محتوای ایجاد شده توسط سایت یک برند، مالکیت معنوی آن را نقش کنند.
نتیجهگیری
به ادعای بعضی از مراکز آمار، نیمی از کسبوکارهای دنیا در حال حاضر در اینترنت حضور دارند. شاید دلیل اصلی این مسئله، تجمع میلیاردها انسان در این فضا و اختصاص دادن ساعتهای متعدد در شبانهروز به آن باشد. بیشک تمامی برندها با حضور در فضای مجازی هم تصویری از خود منعکس میکنند و هم فعالیتهای آنها واکنشهای مختلفی را از سوی کاربران در بر خواهد داشت. در علم دیجیتال مارکتینگ، به تصویر منعکسشده از سوی یک برند در اینترنت، هویت دیجیتال برند، و به واکنش کاربران به آن، اعتبار آنلاین گفته میشود. در این مقاله به توضیح مفصل این دو مفهوم با ذکر اهمیت و اجزای آنها، و همچنین چالشها و فرصتهایی که ایجاد میکنند، پرداختیم. از اینکه ما را تا اینجا همراهی نمودید، سپاسگزاریم.